Dzisiejszy świat pędzi i nie zawsze jako rodzice mamy czas, predyspozycje ale przede wszystkim merytoryczną wiedzę aby móc realnie ocenić rozwój własnego dziecka. Jest to zupełnie normalne gdyż nasza więź z dzieckiem zazwyczaj idealizuje jego obraz. Dodatkowo widzimy malucha jako jednostkę lub na tle małej grupy.
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom i potrzebom rodziców, nie tylko w przedszkolu Bajkowa Polanka, ale także w naszych żłobkach (co nie jest obligatoryjne) prowadzimy obserwację i diagnozę dzieci.
Profesjonalne podejście nauczycielek oraz opiekunek do tematu obserwacji pozwala pokazać rodzicom na co zwrócić uwagę. Dlaczego tak jest? Ponieważ od lat specjalizujemy się w dydaktyce, opiece i wychowaniu dzieci. A spędzając z nimi często 8 godzin i więcej jesteśmy w stanie „wyłapać” ich predyspozycje i ewentualne braki.
Przekazywanie informacji o dzieciach w przedszkolu czy żłobku to codzienność ale i ustawowy obowiązek dlatego dziś chcemy przybliżyć temat obserwacji :)
Czym jest obserwacja pedagogiczna?
Najprościej pisząc- obserwacja pedagogiczna to proces obserwacji który ma na celu: zbadać poziom umiejętności dziecka, ocenić czynione postępy, dostarczyć informacji na temat uzdolnień oraz obszarów wymagających wsparcia przez nauczyciela wychowawcę. Obserwacja obejmuje cztery obszary rozwoju dziecka: fizyczny, emocjonalny, społeczny i poznawczy i jest dokonywana na podstawie codziennych czynności w przedszkolu. Takie metodologiczne podejście jest potrzebne aby móc zawsze porównać „jabłko do jabłek”. Stosujemy równe podejście rok do roku, co pozwala nam właściwie dokonać obserwacji, i wyciągnąć z niej wnioski.
Wychodząc od sprawności fizycznej wyróżniamy:
samoobsługę – czyli gotowość do pójścia samemu do toalety oraz samodzielność w jedzeniu
motorykę dużą – sprawności poruszania się i dynamikę oraz balansowanie ciałem
motorykę małą – sprawności manualne i umiejętność pracy rękoma wraz z koordynacją wzrokową.
Kolejno przechodzimy do bardziej angażującego obszaru, czyli rozwoju emocjonalnego co przekłada się na weryfikację:
radzenia sobie z przeżywaniem i rozumieniem emocji własnych ale też reagowanie na emocje innych w grupie,
gotowości na samodzielność oraz odporność emocjonalną, pierwsze stawianie granic, reagowanie na sytuacje stresowe,
umiejętność rozstawania się z rodzicem – ten temat zawsze wraca jak bumerang, i będzie towarzyszył do końca procesu dorastania.
Dla przypomnienia dużo złego w tym obszarze zrobił COVID-19, gdzie obserwowaliśmy po powrocie tzw. lęk separacyjny dziecka i rodzica. Na szczęście to przeszłość, a my w Bajkowej mieliśmy po prostu więcej pracy bo adaptacje trwały dłużej Musimy przygotować dzieci w zakresie gotowości do współpracy i funkcjonowania w społeczeństwie co przekłada się na:
a. obserwacji dziecka jaki ma stosunek do rówieśników i dorosłych,
b. jak są przestrzegane norm i zasady zachowania – to w przyszłości procentuje jako umiejętność życia m.in. zgodnie z prawem. To szczególny obszar ponieważ dostęp do mediów cyfrowych, social mediów, „challange tiktok-owych” często bardzo źle wpływa na rozumienie norm społecznych. Tutaj drogi rodzicu przypominamy, że nasze żłobki są pozbawione w 100% nowoczesnych mediów, a w przedszkolu uczymy się korzystać z nich w bezpieczny i ograniczony sposób.
Dochodzimy do sedna czyli spojrzenie na poznawczy rozwój dziecka na który składa się:
wiedza ogólna – wszyscy powinni prezentować podobny poziom, aby nie było dysproporcji i umożliwić równy start na kolejnych etapach edukacji,
rozwój mowy – kontrola i utrwalanie poprawności artykulacji poszczególnych głosek czy umiejętność wypowiadania się
spostrzeganie, pamięć, uwaga, koordynacja wzrokowo-ruchowa, rozwój umiejętności matematycznych, - sprawdzamy gotowość do pójścia dalej i rozwoju w szkole,
działalność artystyczna – tu rodzą się tzw. talenty i dodatkowe umiejętności czyli może wyrośnie nowy Picasso!
gotowość do posługiwania się językiem obcym nowożytnym, - polega na rozwijaniu dziecięcej ciekawości względem języków obcych oraz na poznawaniu innych kultur. Realizacja powyższych założeń powinna opierać się na kształtowaniu sprawności rozumienia ze słuchu oraz na nauce słownictwa. W Bajkowej Polance już maluszki w żłobku mają tą możliwość.
Narzędziem, które pozwala zbierać wyniki obserwacji nauczyciela jest arkusz obserwacyjny. Arkusz to nic innego jak tabela, która zawiera konkretne badane umiejętności dostosowane do etapu rozwoju dziecka- arkusze są zatem różne dla dzieci 3, 4 i 5 letnich. Arkusz jest tylko narzędziem pracy, dlatego rodzice otrzymują wyniki obserwacji w postaci opisowego podsumowania, sam arkusz nie jest udostępniany.
Na co zwracamy uwagę podczas obserwacji?
Obserwacji pedagogicznej podlegają głównie dwa aspekty: zachowanie dziecka w grupie w codziennych sytuacjach takich jak zabawa swobodna, czynności samoobsługowe, zajęcia edukacyjne czy zabawy ruchowe oraz analiza wytworów jego pracy; prace plastyczno- techniczne, kart pracy czy rysunki swobodne.
Kiedy i jak?- czyli etapy obserwacji
Obserwację pedagogiczną możemy podzielić na dwa lub trzy etapy w zależności od przedszkola. Część pierwsza to obserwacja początkowa dziecka, którą przeprowadza się na początku roku przedszkolnego, zwykle wrzesień /październik. Jest punktem wyjścia do podejmowanych działań edukacyjnych i wychowawczych nauczycieli. W przypadku trzylatków sytuacja jest o tyle trudniejsza, gdyż nauczyciel dopiero poznaje dzieci i musi dowiedzieć się z czym przychodzą do przedszkola, od czego startują. Z każdym kolejnym rokiem obserwacja jest prostsza, kiedy grupę prowadzi ten sam nauczyciel-jak u nas .
Drugim etapem jest obserwacja śródroczna. W naszym przedszkolu prowadzona w przypadku dzieci u których nauczyciel w czasie obserwacji początkowej zaobserwował elementy nad którymi należy szczególnie popracować (szczególne uzdolnienia, zachowanie itp.) aby poprawić funkcjonowanie dziecka. Obserwacja śródroczna jest elementem monitorowania postępu, na podstawie przedstawionego rodzicom planu wsparcia. W przypadku pozostałych dzieci przechodzimy do trzeciej części działań.
Obserwacja końcowa odbywa się na przełomie maja i czerwca, jest podsumowaniem pracy w mijającym roku szkolnym. Zadaniem nauczyciela jest sprawdzenie i ocena postępów, które poczyniło dziecko, podsumowanie pracy grupy i osiągnięć samego nauczyciela. Rodzicu zachęcamy aby zapytać nauczyciela o aktualną diagnozę Twojego dziecka.
Informacja dla rodzica.
Po każdym z etapów obserwacji, rodzice otrzymują od nauczyciela pisemne podsumowanie, w którym zostają wyszczególnione mocne i słabe strony dziecka, ocena postępów i wskazówki do pracy lub działania. Jeśli po otrzymaniu takiej obserwacji rodzic ma pytania chętnie spotykamy się aby omówić wyniki obserwacji.
Rodzicu, pamiętaj jednak proszę, że obserwacja dokonywana jest w warunkach przedszkolnych, w grupie rówieśniczej na innej płaszczyźnie niż dom rodzinny. Dlatego też jeśli zaobserwujesz różnice pomiędzy tym co dziecko prezentuje w domu, a tym co zaobserwował nauczyciel w przedszkolu nie oznacza to, że nauczyciel pisze nieprawdę Zachowanie dzieci może być diametralnie różne w tych środowiskach.
Podsumowując, obserwacja pedagogiczna jest nierozłącznym elementem pracy z dziećmi w przedszkolu, jest częścią tworzonej na koniec przedszkolnej drogi informacji o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole. To informacja dla nauczyciela, logopedy, pedagoga, a przed wszystkim dla rodzica.
"Za każdym małym dzieckiem, które wierzy w siebie, stoi rodzic, który uwierzył pierwszy." – Matthew Jacobson
Pozdrawiam
Małgorzata Janiak - dyrektor dydaktyczna
Comments