Nazywam się Oliwia Białecka i pracuję w Prywatnym Przedszkolu „Bajkowa Polanka”, jestem wychowawcą grupy 5latków. Jako przyszły terapeuta Integracji Sensorycznej, chciałabym Państwu przybliżyć czym są zaburzenia SI, jak się objawiają oraz jak możemy wspierać dzieci z takimi trudnościami.
Czym jest integracja sensoryczna? Integracja sensoryczna (SI) to zdolność organizmu do odbierania, przetwarzania i reagowania na bodźce zmysłowe, takie jak dotyk, słuch, wzrok, smak, węch, równowaga czy propriocepcja (czucie własnego ciała w przestrzeni/czucie głębokie). Proces ten jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania ruchowego, zdolności uczenia się i koncentracji, rozwoju emocjonalnego i społecznego, a więc dzięki prawidłowemu procesowi integracji sensorycznej potrafimy skupić się na nauce, swobodnie się poruszać, nawiązywać kontakty oraz regulować emocję.
Wpływ integracji sensorycznej na rozwój dziecka
➢ Rozwój motoryczny Dzieci uczą się kontrolować swoje ciało dzięki odpowiedniej integracji sensorycznej. Zaburzenia w przetwarzaniu bodźców mogą prowadzić do problemów z koordynacją ruchową, równowagą, precyzją i koordynacją oko ręka. Prawidłowy rozwój integracji sensorycznej umożliwia dzieciom zdobywanie podstawowych umiejętności samoobsługowych, takich jak ubieranie się, jedzenie, mycie rąk czy korzystanie z toalety. Zmysły dotyku i propriocepcji pomagają w ocenie siły nacisku, niezbędnej do wykonywania takich czynności.
➢ Rozwój emocjonalny i społeczny Integracja sensoryczna wpływa na zdolność dziecka do regulacji emocji i adaptacji do różnych sytuacji społecznych. Dzieci z trudnościami w SI mogą odczuwać nadmierne pobudzenie lub niepokój w sytuacjach związanych z intensywnymi bodźcami, co może prowadzić do wycofania się lub impulsywnych reakcji, natomiast dzieci o prawidłowej integracji sensorycznej lepiej radzą sobie w relacjach społecznych, wykazują większą stabilność emocjonalną i pewność siebie.
➢ Rozwój poznawczy Poprzez efektywne przetwarzanie bodźców, dzieci rozwijają świadomość własnego ciała, orientację w przestrzeni oraz potrafią rozwiązywać problemy. Prawidłowa integracja sensoryczna pozwala dziecku lepiej koncentrować się na zadaniach i ignorować nieistotne bodźce co wpływa na naukę i wykonywane zadania.
Objawy zaburzeń integracji sensorycznej
➢ Nadmierna wrażliwość lub brak reakcji na bodźce zmysłowe t.j. głośne dźwięki, unikanie pewnych tekstur (np. piasku czy trawy)
➢ Problemy z koordynacją ruchową, trudności w nauce chodzenia, biegania czy wykonywania precyzyjnych ruchów
➢ Trudności w koncentracji, impulsywność, nadmierna ruchliwość lub przeciwnie apatia i wycofania
➢ Trudności w regulacji emocji: silne reakcje na drobne stresory, agresja, lęk, niepokój
➢ Trudności z ubieraniem się
➢ Kłopoty z artykulacją, opóźnienia w rozwoju mowy
➢ Trudności z rozumieniem poleceń
➢ Słaba reakcja na ból
➢ Chodzenie na palcach
➢ Trudności z pisaniem, wycinaniem
➢ Wybiórczość pokarmowa
➢ Zbyt lekkie lub zbyt mocne ściskanie przedmiotów
Jak rodzic może wspierać dziecko z zaburzeniami SI? Wczesna diagnoza pozwala na szybszą interwencję, która w dużym stopniu może poprawić funkcjonowanie dziecka, dlatego jeżeli rodzic zauważa objawy zaburzeń SI, to ważne jest aby skonsultował to ze specjalistą (terapeutą SI, psychologiem, pedagogiem).Najważniejsze w roli rodzica jest okazanie cierpliwości oraz wspieranie dziecka w codziennych czynnościach, akceptacji siebie oraz w budowaniu jego pewności siebie. Należy pamiętać o tym, że dzieci z zaburzeniami SI mogą mieć trudności, które nie wynikają z lenistwa czy złej woli, lecz z problemów w przetwarzaniu bodźców. Rodzic może również wspierać dziecko poprzez odpowiednią organizację aktywności w domu.
Przykładowe aktywności w domu:
➢ Zawijanie w koc lub kołdrę i dociskanie wzdłuż całego ciała
➢ Zawijanie w „naleśnika” i rozwijanie
➢ „Przepychanie” się plecami/stopami
➢ Masaż ciała gąbkami o różnej fakturze
➢ Turlanie, czołganie na brzuchu, plecach
➢ Podskoki np. na trampolinie, materacu, piłce
➢ „Kołyska”-na plecach i na brzuchu
➢ Tory przeszkód, tunele
➢ Chodzenie po linii/różnych fakturach(ścieżki sensoryczne)
➢ Przeciąganie liny
➢ Przypinanie klamerek
➢ Gry planszowe, układanki
➢ Łapanie ruchomego obiektu
Jakie działania podejmujemy w „Bajkowej Polance”?
W naszym przedszkolu nauczyciele dostosowują zajęcia do potrzeb dzieci stawiając na indywidualizację pracy np. poprzez organizację dodatkowych ćwiczeń dla dzieci z potrzebą ruchu. Elementy integracji sensorycznej bardzo często pojawiają się również w codziennych zajęciach, stosowane są m.in. zabawy manualne (tworzenie różnych mas plastycznych), zabawy angażujące różne zmysły, eksperymenty, zabawy ruchowe (tory przeszkód, ścieżki sensoryczne) czy zabawy wyciszające. Poprzez codzienną obserwację wychowanków, nauczyciele wyłapują trudności z jakimi zmagają się dzieci, które uwzględniane są w opisowej diagnozie dzieci, wykonywanej zawsze na początku i na końcu roku przedszkolnego. Szczególnie w takich sytuacjach bardzo ważna dla nas jest współpraca z rodzicami, ponieważ tak samo jak oni, chcemy jak najlepiej dla dziecka i dokładamy wszelkich starań, aby dzieci u nas były szczęśliwe i pod każdym względem otoczone jak najlepszą opieką.
Podsumowanie Integracja Sensoryczna ma wszechstronny wpływ na życie dziecka od jego rozwoju fizycznego i poznawczego po emocje, relacje i codzienną samodzielność- jest fundamentem prawidłowego rozwoju dziecka. Zarówno wczesna diagnoza i terapia jak i wsparcie najbliższych mogą pomóc i ułatwić dziecku funkcjonowanie w świecie.
Oliwia Białecka
Comments